Kalorimetre Nedir?

Kalorimetre diğer adı ile ısı ölçer cihazı, harcanan ısı enerjisini ölçmeye yarayan ölçü aletine verilen isimdir.Evinizdeki kalorimetre cihazı dairenize giren ve çıkan sıcak su arasındaki sıcaklık farkını hesaplayarak bu değeri geçen toplam su miktarı ile çarparak dairenizde tükettiğiniz ısı enerjisi miktarını hesaplar ve bu değeri Joule ya da KWh olarak toplam tüketim miktarına çevirir.

Ayrıca her ay harcanan ısı enerjisi miktarı aylık olarak hafızada saklanarak geçmiş 12 ayın tüketim değerlerini aylık olarak cihaz üzerindeki menüden görebilirsiniz.Kalorimetre cihazları Mbus olarak adlandırılan bir iletişim protokolüne sahiptir.Bu iletişim protokolü ile tüm sayaçlar tek bir kablo üzerinden polarite farkı olmadan birbirlerine bağlanarak veri iletişim sağlayabilir.Böylece sayaçlarınızı birbirine bağlayarak ısı gider paylaşım programını kullanarak sayaçlarınızı kolayca okuyabilir ve paylaştırabilirsiniz.

• Sıcaklık, bir cismin sıcaklığının ya da soğukluğunun bir ölçüsüdür. Bir sistemin ortalama molekülerkinetik enerjisinin bir ölçüsüdür.
• Isı, belirli sıcaklıktaki bir sistemin sınırlarından, daha düşük sıcaklıktaki bir sisteme, sıcaklık farkı nedeniyle transfer edilen enerjidir. Isı da iş gibi bir enerji transfer biçimidir. Isı sistem sınırlarında ve geçiş hâlinde iken belirlenebilir. Her ikisi de birer eğri fonksiyonudurlar. Bir başka deyişle, ısı ve iş geçiş hâlindeki enerjilerdir. Isı sıcak bir maddenin soğuk maddeye ilettiği sıcaklığı sağlayan bir enerji türüdür.
• Isı sayacı ise aktarılan bu enerjinin ölçüldüğü cihazdır. Kullanım yeri genellikle, ısı transferi yapan cihazların ödemeye esas teşkil edecek şekilde tüketim değerlerinin belirlenmesidir.Binalarda yaygın olarak kullanılması Binalarda Enerji Verilmiliği Kanunu'ndan sonradır.

1. Isıtma sisteminize uygun debi ve çapta kalorimetre seçimi yapılmalıdır. Gereğinden büyük nominal debi, yada çapta seçilen kalorimetre ölçüm sonucunda çok büyük hatalar çıkmasına sebep olabilir. Minimum debisi yüksek bir kalorimetre kullanılıyor ise sistemde kullanılan enerjinin bir kısmı hesaplanamayabilir . Atlas kalorimetre katalogundan teknik özelliklerine göre ürün seçimi yapabilirsiniz.
2. Otomasyon sisteminin ne olacağı planlanarak ona uygun tipte bir kalorimetre seçimi yapılkmalıdır. Kablo çekmeye uygun yada mevcut kablolama var ise kablolu MBUS sistemli bir kalorimetre uygun olacaktır. Eğer kablo yok ise yada kablolama imkanı olmayacak ise bu durumda wireless MBUS sistemine sahip bir kalorimetre seçimi dah uygun olacaktır.
3. Seçeceğiniz kalorimetre EN1434 standartlarında olmalı, MID yani geçerli ölçü aletleri direktifine uygun olarak CE işareti taşımalıdır. Ayrıca üreticinin onaylı sertifika sahibi olduğu araştırılarak alım yapılmalıdır. Atlas Kalorimetre EN1434 normlarında ve CE işaretlemesine sahip ürünlerinden birini tercih edebilirsiniz.
4. Kalorimetre montajı yapılırken, kalorimetrenin önüne ve arkasına kapama vanası ve girişten önce filtre konulması çok önemlidir. Aksi halde kalibrasyon işlemi gerektiğinde sayacın sökülmesi mümkün olmayabilir yada sistem içerisindeki pisliklerden dolayı kalorimetreler tıkanabilir. Atlas Kalorimetre katalogundan montaj şemasını inceleyebilirsiniz.

Mekanik kalorimetreler, geçen su miktarını mekanik bir tirbünün dönüş sayısı ile hesaplamaktadır. Su sıcaklıklarının ölçümü ultrasonik kalorimtre ile aynıdır.

Ultrasonik kalorimetrelerde ise geçen su miktarı tirbün yerine kulanılan 2 adet ultrasonik ses sensörü ile hesaplanmaktadır.

İster mekanik ister ultrasonik kalorimetre olsun ölçüm prensipleri aynıdır.Ultrasonik kalorimetrenin mekanik kalorimetreye göre en büyük avantajı tesisattaki kirli sudan etkilenmemesidir.

Artan enerji maliyetlerinin en büyük gider kalemlerinden biri haline geldiği günümüzde, enerjinin verimli kullanılmasını teşvik edecek ve yürürlükteki kanun ve yönetmeliklere uygun herkezin sadece kendi kullandığı kadar ödemesini sağlayacak bir sistemdir.

Merkezi sıhhi sıcak su sistemlerinde toplam sıhhi sıcak su giderleri, kullanıcıların ölçülen sıcak su tüketimlerine göre paylaştırılır. Merkezi sıcak su sistemlerinde sıcak su giderlerinin paylaştırılması aşağıdaki şekilde uygulanır.

5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu ile ilgili yönetmelikler kapsamında, merkezi sistemle ısınan konutlar için ısı gider paylaşım sistemleri zorunlu hale getirilmiştir.Merkezi ısıtma sisteminin olduğu binalarda, daire sakinlerinin kullanım alışkanlıkları farklı olmasına rağmen yakıt faturaları ortak gider olarak hesaplanır. Çoğu zaman daire sakinleri kullanmadıkları ısısının parasını ödemek zorunda kalır. Mevcut merkezi sistemle ısınan yapılarda kat malikleri ısıyı kullansalar da kullanmasalar da yakıt aidatlarını m² ya da arsa payına göre sabit olarak öderlerdi. Bu sistemde çok ısınan daireler radyatör vanalarını kısmak yerine pencerelerini açarlar, kazan dairesine uzak olan veya kuzey cephede oturan daireler aynı ücreti ödemelerine rağmen ısınamazlardı. Yani eşit ve adaletli bir ısıtma sağlanmazdı. Bu adaletsizliği ortadan kaldırmak için ısı paylaşım sistemleri en uygun çözümdür.

Çok kolonlu bina sisteminde her bir radyatöre takılan bir adet ısı pay ölçer ve termostatik vana ile yatay ısıtma sistemlerinde ise radyatör bulunan binalarda kalorimetre ve termostatik vana, yerden ısıtma sistemlerinde kollektör'e takılan kalorimetre ve oda termostatı ile sistem kurulmuş olur.

Sistem kurulumu oldukça basittir, evde herhangi bir hafriyat yada kırma dökme işi olmadan ortalama 30 dakika kalınarak sistem hazır hale getirilmektedir. Daire sakinleri evde olmadıkları zamanlarda veya odaların kullanım amacına göre termostatik vanalarını veya yerden ısıtma sisteminde oda termostatlarını diledikleri sıcaklığa ayarlayarak boşuna ısı tüketmezler.

Radyatörlerdeki termostatik vanalar veya yerden ısıtma sistemindeki oda termostatı sıcaklığı takip eder ve daire sakinlerinin ayarladığı sıcaklığa yaklaştığında otomatik olarak kısılır, hatta ayar sıcaklığına geldiğinde kapatır ve evin içi gereksiz yere ısıtılmamış olur.>Bu sistem ne kadar ısı tüketildiğini ölçer ve daire sakini kullanmadığı ısının parasını ödemez. Böylece %30 'a varan tasarruf sağlanır.

Evlerde gereksiz ısıtma enerjisi sağlanmadığı için radyatör suyu kazana daha yüksek sıcaklıkla dönüş yapar. Kazan otomasyonu sistemde ısı talebi olmadığını anlayarak kazanı kısar. Kazana giren yakıt miktarı düştüğü için tüm apartman toplam yakıt harcamasında tasarruf elde eder.

Kombili sistemle karşılaştırıldığında hem kurulum maliyeti hem de kullanım maliyeti açısından daha avantajlıdır. Termostatik vanalar kanun gereği 15°C altına indirilemez halbuki kombili sistemde alt ve üst katınız kombiyi kapatırsa ısı kaybınız daha fazla olacağından tüketiminiz artar ve daha çok yakıt parası ödersiniz.

Radyatörlerinizi tamamen kapatamazsınız. Yönetmeliğe göre evin sıcaklığı 15°C altına düşürülemez. Bunun amacı, daireler arasında haksız ısı geçişine engel olmaktır. Ayrıca giriş, merdivenler vs.. gibi ortak alanların ısıtılmasında gelen bir pay da, dairelerin bireysel ısınma giderlerine ilave edilir.Kat maliklerinin cihazlara isteyerek veya istem dışı yaptıkları müdahaleler cihaz içerisinde bulunan entegre algılayıcılar sayesinde fark edilir. Sisteme yapılacak manipülasyon bu sayede tespit edilmiş olur.Hesaplama olarak Genel faturanın % 30 m2 oranınca %70 cihazlardan okunan endekslere göre dağıtılmaktadır. Bir nevi kombili sistemmiş gibi gözükse de sabit giderlerin olması 15°C'nin altında sıcaklığın tutulamamasından dolayı hem merkezi sistem sıcaklığını elde edilebilmekte hem de yaktığın kadar ödeme imkanı sunmaktadır. Bu sayede boşa giden enerjinin önüne geçilmiş olup hem kendi ekonomimize hem de Türkiye ekonomisine katkı sağlanmış olmaktadır.

5267 sayılı “Enerji verimliliği Kanunu” ve 26847 sayılı yönetmelik gereği mevcut ve yeni yapılacak birden fazla bağımsız bölüme sahip merkezî veya bölgesel ısıtma sistemli ve sıhhî sıcak su sistemli binalarda, ısıtma ve sıhhî sıcak su giderlerinin, bağımsız bölüm kullanıcılarına nasıl paylaştırılması gerektiğini usûl ve esasları belirlemektir. Yönetmeliğe göre;

Merkezi ısıtma sistemlerinin ısı giderleri aşağıdaki hesaplamalara göre paylaştırılır.

Merkezî sıhhî sıcak su sistemlerinde toplam sıhhî sıcak su giderleri, kullanıcıların ölçülen sıcak su tüketimlerine göre paylaştırılır.
Merkezî sıhhî sıcak su sistemlerinin sıhhî sıcak su giderleri, aşağıdaki şekilde paylaştırılır.
a) Sıhhî sıcak su üretimini sağlayan ısıtma sisteminin, merkezî ısıtma sisteminden bağımsız olması ve sıcak su sayaçlarının kullanılması halinde hesaplama:
P= M x (S/St)
b) Binanın toplam sıhhî sıcak su tüketim maliyetinin (M) hesaplanmasında, sıhhî sıcak su üretimini sağlayan ısıtma sistemi, merkezî ısıtma sistemine bağımlı olduğu durumda;merkezî ısıtma sisteminin payı merkezî sıhhî sıcak su sisteminin tüketimi çıkartıldıktan sonra kalan bütün tüketim miktarıdır. Merkezî sıhhî sıcak su sisteminin yakıt tüketim miktarı (By)
By=(1,2 x V x (tw-10))/(Hv) şeklinde hesaplanır. Bu durumda binanın toplam sıhhî sıcak su tüketim tutarı M=By x F (TL) şeklinde hesaplanır.
Burada;

MADDE 9 – (1) Ön ödemeli ısı sayacı sistemi kullanılması hallerinde; 5 inci maddenin yedinci fıkrası ile 8 inci madde uygulanmayabilir.
(2) Jeotermal kaynaklı ısıtma sistemine dahil binalarda, bina ana ısı sayacı ile bağımsız bölüm süzme ısı sayaçları kullanılması halinde, bina ısıtma ortak gider tutarı; ana ısı sayacı ile bağımsız bölüm ısı sayaçları toplamı arasındaki farkın bağımsız bölüm kapalı kullanım alanları oranında bağımsız bölümlere paylaştırılması suretiyle hesaplanır.

TASARRUF İÇİN İPUÇLARI

• Herhangi bir termometre yardımıyla oda sıcaklığında ölçüp dairenizin ortalama sıcaklıklarını öğrenebilirsiniz.Böylece daha az ödeyerek daha çok ısınabilirsiniz.
• Yerden ısıtmalı sistemlerde oda termostatının bulunduğu yere dikkat edilmelidir. Eğer boruların geçtiği veya güneş gören bir yerdeyse, diğer odalarda istediğiniz sıcaklığı elde etmenizi engelleyecektir.
• Dairenizin daha iyi ısınmasını sağlamak için kalorimetrelerde bulunan pislik tutucularını belirli periyotlarda temizlemeyi unutmayınız.
• Petekleriniz sıcak olduğu halde odanız istediğiniz dereceye ulaşmıyorsa dairenizde ısı kayıpları olabilir.Gerekli tedbirleri alınız.
• Termostatik vanalarınızın sağlamlığını belirli aralıklarla kontrol ediniz. Aksi halde faturanızın yüksek gelmesine neden olabilir. Örneğin Termostat 2°C iken petek aşırı sıcaksa; bu durum vananızda arıza olduğunu gösterir.
Kapı ve pencerelerdeki aralıkları kapatarak ısı ve serinlik kaybını önleyin.
• Geceleri ısı sıcaklarını düşürünüz,ancak tamamen soğutmayınız.
• Isıtıcıların etrafı boş olsun ki ısıtıcılar verimli çalışsın, aksi takdirde ısı odayı değil, dışarısını ısıtır.
• Panjur ve ısıtıcının önünü kapatan perdeler değil de pencereyi kapatan perdeler, soğukluğu ve rüzgarı engeller.
• Doğru havalandırma: Pencereleri kısa süreli, ama sonuna kadaraçınız,uzun süreli ve az açık pencerelerde dışarı çok ısı gider, ancak içeri çok az temiz hava gelir.
• Dört saatten çok dışarı çıkıyorsanız evdeki sıcaklığı düşürünüz.